Volubilis – Romeinse ruïnes in Marokko

Een opmerkelijke archeologische site met een bloemennaam. De Romeinse ruïnes midden op de vlakte hebben de tand des tijds doorstaan en zijn de belangrijkste in Marokko. Hier loert de geest van de jonge koning Juba II, koning van Mauretanië. Een Marokkaans Efeze dat beelden oproept uit vroegere tijden: de hoofdstad, de triomfboog van Caracalla, de thermale baden, de basiliek en de hoofdstraat die aan beide zijden rijk versierd is met mozaïeken. Dit mag je niet missen. Twee magische momenten: zonsopgang en zonsondergang.

Op slechts 28 km van Meknes ligt de grootste Romeinse ruïne, die ook een diepe indruk maakt op niet-archeologen. Volubilis ligt op een plateau vanwaar je een uitgestrekte vlakte kunt zien tot aan het Zerhoun Massief. Met de vele cactussen en agaven, die niet erg talrijk zijn in Marokko, lijkt het landschap erg op Solunto, Sicilië, of sommige zuidelijke delen van Italië.

Dit landschapskarakter, de beschikbaarheid van voldoende water en de goede verdedigingspost hebben mogelijk bijgedragen aan het feit dat de Romeinen zich hier vestigden en een stad bouwden.

Hoe lang de plaats voorheen bewoond was en of Volubilis al de residentie was van de Numidiaanse en Mauretaanse koning Juba II (25 v.Chr. tot 24 n.Chr.) blijft onduidelijk.

In 40 n.Chr. werd Volubilis de residentie van de directeur van de Romeinse provincie Mauretania Tingitana. In de tweede en derde eeuw ontwikkelde deze stad zich snel tot een prachtige metropool in de regio. Zo liet keizer Commodus verschillende gebouwen bouwen, Macrinus het Capitool, en Gordianus het paleis van de procuratoren, de Decumanus Maximus. Vanaf het einde van de derde eeuw werd de stad steeds minder belangrijk maar slaagde erin haar Romeinse karakter te behouden tot ver in de zesde eeuw.

Na de invasie van de Arabieren werd Volubilis (overgenomen door de nieuwe heersers en genoemd Oulili of Oualila) snel ontvolkt, vooral nadat Moulay Idris I Fez tot nieuwe hoofdstad verklaarde.

De eerste opgravingen vonden plaats in 1873. Sindsdien is een aanzienlijk deel van de stad, met een oppervlakte van ongeveer 10 hectare, blootgelegd.

De gebouwen in het noordoosten van de stad dateren uit de 1e eeuw, en gebouwen rondom het Forum dateren uit de 2e eeuw. Toen de Romeinen zich terugtrokken uit Mauretania in de 3e eeuw, raakte Volubilis in verval. Het werd bewoond door christenen maar was al geïslamiseerd toen Idriss I arriveerde in 788.

Romeinse architectuur wordt gekenmerkt door de schoonheid van herdenkingsmonumenten zoals de Boog van Volubilis, die deels werd gerestaureerd in 1931. De boog werd opgericht in 217 op een rechthoekig plein op het kruispunt van het stadsdistrict (het werk uitgevoerd door keizer Marcus Aurelius). Het Capitool werd gebouwd in 217 n.Chr. namens keizer Macrinus. De tempel besloeg een oppervlakte van 38 bij 33 meter. De Basiliek van het Tribunaal is indrukwekkend en doet denken aan de Basiliek van Serverius van Leptis Magna in Libië. De constructie dateert uit het begin van de 2e eeuw. De rechthoekige basiliek is 42,20 m lang en 22,30 m breed.

Tijdlijn van Volubilis – Romeinse Ruïnes in Marokko

Rond de 1e eeuw v.Chr.: Beeld je Volubilis in die tot leven komt als een bruisende Romeinse nederzetting nabij het huidige Meknes in Marokko. Het is een levendig knooppunt van handel, cultuur en administratie, dankzij zijn gunstige ligging langs oude handelsroutes.
25 v.Chr. – 44 n.Chr.: Gedurende deze tijd is Volubilis op zijn hoogtepunt, bloeiend onder Romeinse heerschappij. De straten zijn drukbezocht door handelaren, de gebouwen versierd met ingewikkelde mozaïeken, en de burgers genieten van de luxe van het Romeinse leven.

3e eeuw n.Chr.: Echter, zoals elke stad, wordt Volubilis geconfronteerd met uitdagingen. Interne strijd en externe bedreigingen verzwakken de verdediging, waardoor het kwetsbaar wordt voor aanvallen van Berberstammen en conflicten binnen het Romeinse Rijk.

8e eeuw n.Chr.: Met de komst van Arabische veroveraars ondergaat Volubilis ingrijpende veranderingen. De bevolking neemt af naarmate mensen weg trekken, en de eens bloeiende straten beginnen te vervagen in de herinnering.

11e – 12e eeuw n.Chr.: Ondanks zijn neergang kende Volubilis een kortstondige opleving onder de Almoravid-dynastie, die het historische belang erkende en inspanningen leverde om het te behouden.

Laat 12e eeuw CE: Maar naarmate de tijd verstrijkt, wordt Volubilis geleidelijk verlaten, worden de stenen hergebruikt voor andere gebouwen en verkruimelen de eens zo majestueuze structuren langzaam.

17e eeuw CE: Spring vooruit naar de 17e eeuw, en Europese reizigers beginnen Volubilis opnieuw te ontdekken, vol verwondering over zijn oude ruïnes en documenteren zijn vervagende glorie.

1915: De Franse koloniale autoriteiten grijpen in om Volubilis te beschermen, waarbij ze het belang ervan als historische site erkennen die het waard is om voor toekomstige generaties te behouden.

20e eeuw: Archeologen beginnen Volubilis’s geheimen bloot te leggen, door zijn verleden te reconstrueren via opgravingen en studies, waardoor het Romeinse erfgoed wordt belicht.

1997: Volubilis krijgt internationale erkenning wanneer het wordt aangewezen als UNESCO-werelderfgoed, wat de bescherming ervan voor de komende jaren waarborgt.

Vandaag: Terwijl je te midden van de ruïnes van Volubilis staat, kun je niet anders dan een gevoel van ontzag voelen voor de geschiedenis die je omringt. Zijn oude straten fluisteren verhalen van voorbije rijken, terwijl de afbrokkelende muren getuigen van de voorbijgaande tijd. Toch blijft Volubilis, ondanks zijn vervagende grootsheid, een boeiende bestemming, die reizigers uitnodigt om terug in de tijd te stappen en de wonderen van het rijke culturele erfgoed van Marokko te verkennen.

Je hebt minstens twee uur nodig om door dit unieke openluchtmuseum te wandelen. Niet alleen de ruïnes, maar ook het landschap maken een grote indruk. Bij de ingang is een klein museum waarin een aantal vondsten van dichtbij kunnen worden bekeken. Op het terrein zelf zijn ook enkele mozaïeken te bewonderen.

Er zijn nog twee andere prachtige Romeinse ruïnes in Marokko die verscholen liggen in schilderachtige landschappen. Onder deze historische schatten springen Lixus en Sala Colonia (Shalla) eruit als boeiende bestemmingen waar reizigers zich kunnen onderdompelen in de sfeer van het oude Italië.

Desert Morocco Adventure organiseert een 1-daagse trip vanuit Fes naar Volubilis en Meknes wat een geweldige kans biedt om deze prachtige Romeinse ruïnes te ontdekken.